BÁC HỒ và Đội Du kích Pác Pó - Hồi ký Thiếu tướng Lê Quảng Ba

Đồng chí Lê Quảng Ba sinh năm 1915, tên thật là Đàm Văn Mông, dân tộc Tày, sinh tại Sóc Hà, Hà Quảng, Cao Bằng. Đồng chí từng đảm nhiệm nhiều trọng trách: Khu trưởng Khu Hà Nội năm 1946 (nay là Tư lệnh Quân khu Thủ đô); Tư lệnh Chiến dịch Thập Vạn Đại Sơn (1949) giúp Hồng quân Trung Quốc tiêu diệt quân Quốc Dân đảng; Đại đoàn trưởng đầu tiên Đại đoàn 316; Tư lệnh Quân khu Việt Bắc…

Năm 1941, đồng chí Lê Quảng Ba cũng chính là người đã bảo vệ và dẫn đường đưa lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về Pác Bó. Ngày 28-1-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã vượt cột mốc 108 biên giới Trung Quốc - Việt Nam địa phận thuộc Trường Hà, Hà Quảng, Cao Bằng để về nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

Đồng chí Lê Quảng Ba đã kể lại hành trình lịch sử này trong hồi ký của mình. Theo đó, cuối năm Canh Thìn (1940), đồng chí Lê Quảng Ba nhận nhiệm vụ dẫn đoàn của Bác Hồ từ Nậm Quang (Tĩnh Tây, Trung Quốc) về nước… Đồng chí dẫn đoàn theo những vệt đường mòn, lượn giữa các nếp núi tiếp nối nhau ở vùng biên cương hướng về Cao Bằng.

Vượt lên một đoạn dốc ngắn rồi xuống một sườn núi dài lởm chởm đá, hoa lau dọc sườn núi, đồng chí Lê Quảng Ba nhận ra cây mậy rẫy (tức là cây si) sum suê như một cây đa cổ thụ, mọc không xa mốc đá 108. “Đứng cạnh Bác trên cái mốc biên giới đã quen biết ấy, nghĩ tới quê hương thân thiết ruột rà, tôi cảm thấy mình vô cùng gần gũi Bác, như đứa con yêu quý ở bên cha, như người chiến sĩ đứng sau lá cờ người tổng chỉ huy sẵn sàng nhận lấy nhiệm vụ khó khăn nhất”, Thiếu tướng Lê Quảng Ba kể lại cảm xúc của mình trong hồi ký.