Công ty phát hành Tân Việt Tác giả Dương Thanh Biểu Ngày xuất bản 2021 Kích thước 14.5 x 20.5 cm Nhà xuất bản Nhà Xuất Bản Hội Nhà Văn Loại bìa Bìa mềm Số trang 322
Trước hết, đây là câu chuyện về một vụ án. Vụ án kéo dài 5 năm từ cái chết đầy bí ẩn của Hồ Quảng tại Bãi Cạn, Khe Mưng, xã Nghĩa Hồng thuộc tỉnh Hưng Đàn. Vết dao ngược trong đêm trăng rằm dẫn tới cái chết bi thương của Hồ Quảng. Ai là sát thủ trong vụ án giết người ghê tởm này? Câu hỏi không dễ trả lời.
Ngày này qua ngày khác, tuần này qua tuần khác, thậm chí tháng này qua tháng khác, sát thủ vẫn bặt vô âm tín. Cơ quan điều tra tỉnh Hưng Đàn điều động nhiều trinh sát có kinh nghiệm vào cuộc nhưng rồi cũng bất lực. Cho đến khi Trung tá, Điều tra viên Trần Huy gặp Hoàng Thụy, một cán bộ biến chất bị sa thải về thành lập Công ty Đại Phát mà gã là giám đốc thì sự bế tắc của vụ án dần dần được hé lộ. “Kẻ giết người” được chỉ tên, vạch mặt. Đó là Lê Hoan, Giám đốc Công ty Ánh Sáng và Hà Hùng, nhân viên thuộc quyền. Phiên tòa sơ thẩm mở tại tỉnh Hưng Đàn ra Bản án xác quyết tội “Giết người” của Lê Hoan và Hà Hùng…
Nếu đúng như thế thì chuyện chẳng có gì để kể cả. Kẻ giết người phải bị trừng trị đích đáng. Nhưng, sau những phản biện của luật sư và báo chí cũng như dư luận công chúng, Bản án lộ ra những sơ hở, khuất tất dẫn tới những nghi ngờ về sự không minh định của nó. Và, nhờ những cán bộ tâm huyết trong ngành Kiểm sát, Công an, Tòa án…mà tiêu biểu là Nguyễn Hoàng, hai tội phạm Lê Hoan, Hà Hùng được giải oan. Kẻ giết Hồ Quảng không phải là họ mà chính là Trần Mai, thuộc hạ của Hoàng Thụy, một tên trùm xã hội đen mang lốt doanh nhân. Cuối cùng, bọn chúng bị vạch mặt và phải chịu sự trừng phạt của pháp luật. Tóm tắt là thế nhưng câu chuyện dích dắc, hấp dẫn, thu hút người đọc từ đầu đến cuối với cách dàn dựng, bố cục không rối rắm, rất mạch lạc, đầy chất “chuyên môn” của tác giả Dương Thanh Biểu.
Hai tuyến nhân vật tốt - xấu phân chia rõ ràng. Tốt có: Phó Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Hoàng; Kiểm sát viên Võ Quân; Cục trưởng Cục điều tra VKSND tối cao Phạm Hằng, Vụ trưởng Vụ điều tra Trần Phương, Thứ trưởng Bộ Công an Võ Thanh; Viện trưởng VKSND tối cao Trần Duy; phóng viên Kim Khánh; luật sư Trần Năm, luật sư Hoàng Nga…Xấu: có thể kể tới Hoàng Thụy, Giám đốc Công ty Đại Phát; Trần Mai; Vương Minh…và cả một số cán bộ thuộc ngành Công an, Kiểm sát, Tòa án thoái hóa biến chất đã bán mình cho quỷ dữ, tiếp tay cho tội ác như: Trần Huy, Lê Kiên, Ngô Quý và cả Đặng Trung, Chủ tịch tỉnh Hưng Đàn…Xung đột, diễn biến, thắt - mở của tiểu thuyết bám sát vào hai tuyến nhân vật này trên cái “lõi” của nội dung là vụ án giết người gắn với các bị cáo Lê Hoan và Hà Hùng.
Cái ác được cụ thể hóa bằng những mưu mô, thủ đoạn, hành vi làm hại người khác, thậm chí giết người, vu oan, mua chuộc, hối lộ mà tiêu biểu là Hoàng Thụy và Trần Mai. Cái ác, còn nằm trong sự vụ lợi, lấy chức quyền, vị trí làm việc để kiếm tiền bất hợp pháp như trường hợp của Trần Huy, Lê Kiên, Ngô Quý, Đặng Trung…Cái ác, suy cho cùng còn nằm trong lối làm việc tắc trách, quan liêu, nhận hối lộ… dẫn đến oan khiên của người vô tội.
Cái tốt đẹp không bao giờ mất đi, trái lại, nó luôn được gìn giữ, bảo tồn và nảy nở trong cuộc sống. Chính đó là nền tảng để xây dựng xã hội nhân văn, công bằng, giàu lòng trắc ẩn, vị tha. Thông điệp ấy xuyên suốt trong toàn bộ tiểu thuyết, chi phối sâu sắc đến cách xây dựng cốt truyện, nhân vật và cả cảm xúc của tác giả.
Nhân vật Nguyễn Hoàng được coi như một điển hình về cái tốt đẹp trong cuộc sống. Anh là một lính trận, sau bao nhiêu năm lăn lộn ở chiến trường ác liệt may mắn được sống sót để trở về quê. Tưởng được gặp gỡ, sum họp với người thân trong gia đình, nào ngờ đớn đau, tang tóc giáng xuống đầu anh khi vừa đặt chân vào làng. Phải nói rằng nỗi đau quá lớn! “Sau những năm tháng gian nguy, lăn lóc ở chiến trường khốc liệt Nguyễn Hoàng được về thăm nhà. Biết bao xúc động khi anh đặt chân lên làng Thanh Hồng, nơi mình sinh ra và lớn lên trong nghèo đói, thiếu thốn đủ bề. Chao ôi, ngôi làng nhỏ Thanh Hồng nép mình bên bờ sông Hoàng Long uốn khúc mềm mại hiền hòa, thơ mộng thuở nào mà bây giờ xơ xác, tiêu điều vì bom giặc.
Anh cũng không ngờ, căn nhà gắn bó với tuổi thơ bên cha mẹ bây giờ chỉ là hố bom sâu hoắm. Cái hố bom như con mắt đất khổng lồ mở to đang trân trân nhìn anh. Đau xót. Hụt hẫng, Nguyễn Hoàng đặt chiếc ba lô con cóc lấm láp bụi đường xuống cạnh hố bom rồi nằm úp mặt khóc. Khóc thầm rồi khóc nức nở. Tiếng khóc có lúc nghẹn ứ trong cổ người lính từ chiến trường về. Những dòng nước mắt chát mạn cứ thế chảy thấm xuống cỏ, xuống đất, xuống những tầng sâu vô hình thăm thẳm.
Trong tầng sâu ấy hình như đang lưu giữ những bóng hình thân thuộc dấu yêu của anh, từ thời ấu thơ, thời học trò, thời thanh xuân trước khi khoác ba lô vào mặt trận. Bà con xóm làng vội vàng chạy đến đỡ anh dậy nhưng Nguyễn Hoàng không thể ngồi lên được. Nỗi đau ngoài sức tưởng tượng đè nặng xuống người anh.